“Diyarbakır Tekstil ve Hazır Giyim Raporu”
tekstil işletmeleri, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve basın mensuplarının
katılımı ile düzenlenen etkinlik ile tanıtıldı.
Etkinlikte öncelikle GÜNTİAD Yönetim Kurulu Başkanı Sezai Ayas araştırma sonuçları hakkında bilgi verdi. Ayas, “ Bugün, Diyarbakır tekstil ve hazır giyim sektörünün mevcut durumunu, başarılarını, karşılaştığı zorlukları ve geleceğe dair vizyonumuzu sizlerle paylaşmak üzere buradayız. Temmuz 2023'te başlattığımız çalışma kapsamında 481 işletme ve atölyemizi derinlemesine inceledik ve maalesef artan maliyetler ve sektörel zorluklar nedeniyle 150'sinin kapalı olduğunu veya faaliyetlerini durdurduğunu tespit ettik. Ancak, üretime devam eden 331 işletme ile yaptığımız nitelikli görüşmeler, sektörümüzün canlılığını ve potansiyelini gözler önüne serdi. Diyarbakır, tekstil ve hazır giyim alanında bölgesel bir güç merkezi olarak öne çıkıyor. Sektör, kent ekonomimiz için stratejik bir öneme sahip ve entegre yatırımlar, ürün çeşitliliği, uluslararası markalarla işbirliği, ve kendi markalarını yaratan işletmeler ile diğer illerden farklılaşıyor.
İşletmelerimizin %31’i Yenişehir ilçesinde. Dış ilçelerde Bismil, Ergani, Silvan ilçeleri öne çıkıyor. Görüşme yaptığımız 331 firmada 21.522 kişi çalışıyor.
Çalışanların %64’ünü kadın çalışanlar
oluşturuyor. Kentte tekstil ve hazır giyim sektöründe bir yıl önceye göre çalışan sayısında %18 artış sağlanmış durumda.
Sektörde gelecek bir yıl içinde çalışan
sayısında %48 artış olması bekleniyor. Organize
Sanayi Bölgeleri kentte sektördeki istihdamda bugün %62’lik paya sahip” şeklinde
belirtti.
Ayas, “ Görüşme yaptığımız 313
işletmenin %33’ü kendi markası için üretim yapıyor. Aynı şekilde hazır
giyim ve konfeksiyon sektöründe üretim yapan 250 işletmenin 75’i uluslararası markalara, 136 işletme ulusal
firmalara, 51 işletme ise Diyarbakır’daki işletmelere fason üretim yapıyor.
İşletmelerimizin %87’si siparişe göre
üretim yapıyor. 13 firmamız kendi
e-ticaret sitesini kurma deneyimine sahip ve 16 firmamız e-ticaret siteleri
üzerinden satış yapıyor. Hazır giyim ve konfeksiyon sektöründe faaliyet
gösteren 250 işletmeden 183’ü kendi
markasını kurmak istiyor. İşletmelerimiz sürdürülebilirliklerini sağlamak
ve büyümek için markalaşmayı önemli bir strateji olarak görüyor ve işletmelerimizin %83’ü orta ve uzun vadede
markalaşmayı veya marka değerlerini arttırmayı hedefliyor. Markalaşma ve
e-ticarete yönelik adımlarımız, sektörümüzün geleceği için hayati önem taşıyor.
İlimizde tekstil ve hazır
giyim sektöründe yaratılan toplam
istihdam üzerinden kente ekonomik girdisine baktığımızda 2023 yılı için 7.7
milyar TL. OSB’lerde yaratılan ekonomik girdi ise yıllık 4.6 milyar TL” dedi.
Ayas, “Ancak, bu umut
verici tablonun yanı sıra, sektörümüz
önemli zorluklarla da karşı karşıya. Artan maliyetler, özellikle ham madde ve
işçilik maliyetlerindeki artışlar, sektörümüzün kar marjlarını baskı altına
alarak rekabetçiliğini olumsuz etkiliyor. Ayrıca,
finansa erişimin zorluğu, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerimizin
gerekli yatırımları yapabilmesi ve büyüyebilmesi için büyük bir engel teşkil
ediyor. Sektörümüzün daha da gelişmesi ve
uluslararası alanda rekabet edebilir bir konuma gelmesi için birlikte çalışma,
bilgi ve tecrübe paylaşımı önemli. Hep birlikte, Diyarbakır'ı tekstil ve
hazır giyim alanında bir marka şehir haline getirebiliriz. Çalışmamızın sektörümüzün geleceğine yön vermede ve
politika belirlemede dikkate alınması gereken önemli veriler sunan bir rapor
olduğunun altını çizerek, değerli katılımınız ve destekleriniz için teşekkür
ederim. “ dedi.
DTSO Yönetim Kurulu
Balkanı Mehmet Kaya tekstil ve hazır giyim sektörünün Diyarbakır için stratejik bir sektör olduğunu belirterek sözlerine
başladı. Kaya, “ Tekstil ve hazır giyim sektörü iki açıdan önemli. Birincisi
istihdam. Özellikle de genç ve kadın
istihdamı için önemli bir sektör. Kadınların gençlerin daha kolay işgücüne
katılabildiği emek yoğun bir sektör. Diğer önemli husus pamuk üretimi. Diyarbakır Şanlıurfa ili ile birlikte
Türkiye pamuğunun %55’ini üretiyor ve daha fazla pamuk üretimi yapacak potansiyeli
olan ve bu konuda yatırımları devam eden bir il. Türkiye’de batı illerinde
işgücü maliyetleri artınca sektörün genç nüfusun Türkiye ortalamasının üzerinde
olduğu illere kaymaya devam ettiğini yıllardır görüyoruz. Aynı şekilde iplik
üretim tesislerinin de pamuk üretimindeki potansiyel ile birlikte arttığını
görüyoruz” dedi.
Kaya “Bizler oda olarak
2009 yılında henüz kent içinde küçük atölyelerde faaliyet gösteren
işletmelerimizin yer sorununu çözmek ve sektörü güçlendirmek için bir tekstil
üretim merkezi kurulması için girişimlerde bulunmuştuk. Sonrasında GÜNTİAD
işbirliğinde ve yerel kurumlarımızın desteği ile Tekstil OSB’yi kurduk ve bugün tekstil ve hazır giyim üretiminin tüm
aşamalarında işletmelerimiz faaliyet gösteriyorlar. Tekstil İhtisas OSB,
Diyarbakır OSB ve Bismil, Silvan, Ergani gibi kırsal ilçelerimizde tekstil ve
hazır giyim üretimimiz var diyebiliyoruz. Şimdi ise artık bu sektördeki işletmelerimizin sürdürülmesi, üretimde
çeşitliliği sağlamak ve işgücü avantajının yanında işletmelerimizin
deneyimleri, bilgileri, hammadde, nitelikli insan kaynağı ve işbirlikleri ile
sektörü nasıl güçlendirebileceğimize odaklanmamız gereken bir dönemdeyiz.
Tekstil ve hazır giyim
sektörü küresel rekabet ortamından en çok etkilenen, trendlerin çok hızlı
değiştiği bir sektör. Kırsaldaki küçük bir atölyemiz bile küresel piyasalardaki
değişimlerden etkileniyor. Çünkü uluslararası
markalara üretim yapıyor ve pazarda uluslararası markalar fiyatları belirliyor.
Bu bağımlılık ve maliyet artışları bugün en temel sorunlarımız. Aynı
zamanda Tekstil OSB ve Diyarbakır OSB’de en çok tekstil ve hazır giyim
sektöründe yatırım talebi alıyoruz. Bu da sektörün bölgeye ve ilimize olan talebini
gösteriyor.” Dedi.
Kaya, “Geldiğimiz aşama
10 yıllık bir çalışmanın sonucu. Ancak bunu korumak şimdiki politikalar ve projeler ile mümkün değil. Bu çalışmayı da
bu nedenle yaptık. İşletmelerimizi daha iyi anlamak, risklerini, sorunlarını,
pazarlarda karşılaşabilecekleri tehditleri daha iyi görmek ve hem
işletmelerimizin sürdürülmesi hem de bu sektörde yaratılan 21 bin istihdamın
korunması ve daha çok istihdam yaratılması için işletmelerimize döndük ve
görüşlerini aldık. Araştırma sonucunda önümüzde kırsal ilçelerimizde işletme, atölyelerimizin yer sorunu, artan
maliyetler nedeni ile pazarda rekabet sorunu, kendi markasını geliştirmek veya
farklı pazarlara açılmak isteyen işletmelerimiz için işbirliği ağları ve
destekler ilk incelediğimizde gördüğümüz temel çalışma alanları. Ben odamız
adına işbirliği sağladığımız GÜNTİAD’a, görüştüğümüz işletme temsilcilerimize
ve bu raporun hazırlanmasında emek veren çalışma arkadaşlarımıza teşekkür
ediyorum” dedi.